Świadectwa szkolne – o co chodzi z błędnymi świadectwami?

Dokumenty potwierdzające ukończenie poszczególnych etapów edukacji, takie jak świadectwa, mają status dokumentów publicznych. Oznacza to, że muszą być skonstruowane zgodnie z aktualnie obowiązującymi normami prawnymi. Państwo dąży w ten sposób do zapewnienia ich autentyczności i zabezpieczenia przed fałszerstwem, co jest kluczowe dla wiarygodności całego systemu edukacji. Niestety, w ostatnim czasie pojawiło się spore zamieszanie ze świadectwami, które doprowadziło do chaosu po zakończeniu roku szkolnego 2024/2025. 

Spis treści

1. Najnowszy komunikat Ministerstwa Edukacji Narodowej (MEN) i problem błędnych świadectw
2. Obowiązujące przepisy dotyczące wydawania świadectw
3. Co jeśli szkoła wydała świadectwa z błędem?
4. Co musi zawierać prawidłowo wypełniony blankiet świadectwa?
5. Świadectwo jako dokument publiczny
6. Co muszą zrobić uczniowie, którzy otrzymali świadectwo z błędem?
7. Podsumowanie

1. Najnowszy komunikat Ministerstwa Edukacji Narodowej (MEN) i problem błędnych świadectw

Na początku lipca 2025 r., tuż po rozdaniu świadectw, w mediach społecznościowych zaczęły krążyć zdjęcia błędnych świadectw wydanych na niewłaściwych blankietach. Brak jednej litery w oznaczeniu ministerstwa oraz brak wymaganych zabezpieczeń spowodowały, że MEN 7 lipca opublikowało pilny komunikat, ostrzegając, iż część świadectw przyznanych za rok szkolny 2024/2025 może być wadliwa i szkoły muszą je natychmiast wymienić.

2. Obowiązujące przepisy dotyczące wydawania świadectw

Wydawanie świadectw ukończenia szkoły podlega ścisłym regulacjom prawnym. Obecnie obowiązuje rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 7 czerwca 2023 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych. To właśnie ten akt nakłada na szkoły obowiązek korzystania wyłącznie z blankietów dostarczonych przez uprawnione podmioty, opatrzonych zestandaryzowanymi elementami graficznymi i zabezpieczeniami.

3. Co musi zawierać prawidłowo wypełniony blankiet świadectwa?

Rozporządzenie szczegółowo wymienia trzy kluczowe oznaczenia:

1. Symbol lub skrót nazwy producenta blankietu – ułatwia identyfikację wytwórcy;

2. Rok produkcji (cztery cyfry) – pozwala określić partię druku;

3. Indywidualne oznaczenie blankietu (numer) – unikalny ciąg cyfr/znaków przypisany do jednego egzemplarza.

   Brak któregokolwiek z tych elementów lub ich niewłaściwe rozmieszczenie automatycznie czyni świadectwo wadliwym, bo utrudnia sprawdzenie autentyczności w elektronicznych rejestrach MEN i MSWiA.

4. Świadectwo jako dokument publiczny

Świadectwo ukończenia szkoły jest klasyfikowane jako dokument publiczny trzeciej kategorii. Co to oznacza w praktyce? Dokumenty publiczne dzielą się na kategorie w zależności od poziomu zagrożenia fałszerstwem i znaczenia dla obrotu prawnego. Dokumenty trzeciej kategorii to te, które są wydawane masowo i mają duże znaczenie w życiu społecznym i gospodarczym. Muszą cechować się wysokim poziomem zabezpieczeń przed podrobieniem, przerobieniem czy użyciem niezgodnie z przeznaczeniem. Właśnie dlatego tak ważne jest, aby blankiety świadectw były produkowane zgodnie z najnowszymi standardami, gwarantującymi ich autentyczność. Obejmuje to stosowanie specjalnych papierów, znaków wodnych, mikrodruków czy elementów niewidocznych gołym okiem, widocznych jedynie w świetle UV.

5. Co jeśli szkoła wydała świadectwa z błędem?

Jeśli szkoła wydała świadectwa na niewłaściwych dokumentach, czyli na blankietach niezgodnych z opisanymi wyżej wytycznymi, jest zobowiązana do ich jak najszybszej wymiany. Ten obowiązek również jest regulowany przez odpowiednie rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki. Szkoły muszą niezwłocznie podjąć kroki w celu skorygowania zaistniałej sytuacji, aby uczniowie posiadali ważne i zgodne z prawem dokumenty.

6. Co muszą zrobić uczniowie, którzy otrzymali świadectwo z błędem?

Jeśli szkoła wydała świadectwo według nieaktualnego wzoru, konieczna będzie jego wymiana. Uczniowie, którzy otrzymali takie świadectwa, będą musieli ponownie udać się do szkoły, aby odebrać poprawioną, zgodną z przepisami wersję dokumentu. Jest to sytuacja niewątpliwie uciążliwa, jednak niezbędna dla zachowania ważności ich kwalifikacji.

Niestety, świadectwa wydane z błędem są nieważne. Oznacza to, że nie będą brane pod uwagę jako dokument potwierdzający wiedzę, na przykład w procesie rekrutacji na studia wyższe, ubieganiu się o stypendia czy weryfikacji ukończenia danego etapu edukacji.

Jednocześnie, stare świadectwa przygotowane na nieaktualnych wzorach zostaną wycofane. Szkoły są zobowiązane do wydania nowego dokumentu, który umożliwi uczniom legitymowanie się nim jako zgodnym z prawem potwierdzeniem pozytywnego zakończenia etapu nauki. Ważne jest, aby śledzić komunikaty ze swojej szkoły i reagować na wezwania do wymiany dokumentów.

7. Podsumowanie

Zamieszanie ze świadectwami to poważny problem, który dotknął wielu absolwentów. Właściwa konstrukcja i zabezpieczenie świadectw są kluczowe dla ich ważności prawnej i bezpieczeństwa obrotu dokumentami. Uczniowie, którzy otrzymali błędne świadectwa, muszą być przygotowani na konieczność ich wymiany. To odpowiedzialność szkół, aby jak najszybciej naprawić ewentualne uchybienia i zapewnić uczniom zgodne z przepisami dokumenty potwierdzające ich edukację.